ԵՐԳ ԳԱՐՆԱՆԱՅԻՆ ՏԱՐԵՐՔԻ

I Բացէ´ք Դռները

Բացէ´ք դռները երբ քամիները թակեն։ Գարնան անդո­հանքի ու կարօտի բոյրը կը ծուարի ռունգերէն ու պատ­րանքի դղեակներէն ներս։ Բացէ´ք դռները. խնդրեցէ´ք անցորդէն, որ ներս գայ։ Գուցէ այլ առիթներ չըլլան, գուցէ եւ չտեսնէք ծիածանի զգլխիչ երփներանգը։ Օ՜հ, կը սուլեն քամիները մայրիներու հովիտներէն ու անձաւնե­րէն։ Գարունն է. կը թակէ դռները, կը ներշնչէ սիրակէզ­ները, կը փարատէ տխուր մտքերը։ Բացէ´ք դռները, քանի դեռ ուշ չէ։

II Երաշտ

Երաշտ է. անձրեւը սակաւ. ծարաւ են դաշտերն ու լեռ­նե­րը։ Աղօթք ու մաղթանք առ Բարձրեալն՝ խնայելու մարդկութիւնը գալիք տագնապներէն։ Բնութիւնն է՝ տարօրինակ, իր խաղերով ու հրապոյրներով. եւ նախ­նա­դարեան խեղճութիւնը մարդուն՝ ընդդէմ արարչու­թեան։ Ուրեմն, պաշտեցէ´ք ձեր աստուածներն ու կուռ­քերը, անոնք հոն են՝ ձեր մտքերուն եւ հոգիներուն մէջ։ Անոնք անմեռ են, ձեր մեղքին ու ձանձրոյթին, վախին ու տագնապին չափով։ Դեռ շա՜տ են հզօր ձեր կամքերուն տիրող այդ խորհրդաւոր ուժերը, որոնք կը ջլատեն ձեզ ձեր գիշերներուն մէջ մոլագար ու մղձաւանջներուն թա­փով յեղակարծ։ Բացէ´ք ձեր դռները նաեւ անոնց. ընդու­նեցէ´ք զանոնք երաշտով տոչորող ձեր հոգիներուն մէջ։

III Յարաշարժ ժխոր

Ժխորին յարաշարժ հարուածներուն դիմաց, մտքերը՝ գերեվար, յանձնուած են շրջապատի լլկող քմայքին ու քոսոտ շուներուն նման կը տատանին անոր թելադրան­քին կշռոյթով։ Բացէ´ք լուսամուտները՝ ժխորի գերագոյն ճիգին, որ ամլացնող հաշիշին ու պտղաբոյր կլկլակին նման, կը թմրեցնէ կիրք ու կամք։ Ատիկա դուք էք, իմ խե՜ղճ բարեկամներ, գերին՝ զօրաւորին կամքին ու թե­լադ­րանքին։ Թոյլ տուէք, որ ձեր խիղճն ու հոգին ստրկա­նան անոնց ամլացնող գլանին տակ, թոյլ տուէք որ սրսկեն ձեր թանձր արիւնին մէջ իրենց մեղկացնող շի­ճուկը։ Դարե՜ր ամբողջ դուք նոյն մարդն էք ողորմելի, ու անոնք՝ նոյն ծիրանազարդ բռնակալները անողոք։ Անոնք ժխորի ու քանդումի, մահուան ու կործանումի կայսրերն են. կ᾿իշխեն իրենց վերջնագրերով ու հրովար­տակներով։ Կը տիրեն իրենց խաբէութեամբ ու դաւերով։ Բուժեցէ´ք ձեր վէրքերը եւ ընդունեցէ´ք ձեզի հրամ­ցուածը համրօրէն։ Բացէ´ք ձեր դռները քանի անզօր էք տակաւին։ Անոնք դեռ զոհեր ունին մատուցելիք։

IV Դժուարին ճանապարհը

Գիտեմ՝ հեշտ չէ սպասումը։ Դժուար ու անհաս է այս ճանապարհը։ Անյոյս է ու մոլորեցնող ձեր պայքարը։ Բայց այդ ե՞րբ էր, որ գարնան դաշտերը մնացեր են ան­փոփոխ ու հրաշագեղ։ Եդեմի դռները բաց են միշտ իրենց պահակին համար միայն։ Իսկ դուք, ձեր ջղագար ու գինով գիշերներուն մէջ, սիրեցիք մարդկային ձեր մո­լուցքին յագեցումը՝ իր բոլոր ախտերով ու արբեցնող բոյրերով։ Սիրեցիք կեանքը, բայց շփոթեցիք զայն ձեր դղեակներու մեղկ զեխութեան, այլատեացութեան ու ան­հանդորժողութեան հետ ու մասամբ նորին։ Երբ մար­դիկ բախեցին ձեր դարպասները, դուք փակեցիք ձեր ականջները, թողուցիք, որ ժխորը խեղդէ անոնց ճիչը, եւ դուք ինկաք ձեր գարնանային քունին մէջ հեշտօրօր։ Անոնց ողբն ու կանչը մարեցիք ձեր դաւերով ու երբեմն անոնց առջեւ թափած ձեր լումաներով ու փողով, զորս դիզեցիք անոնց արտասուքով։ Անոնց համար մահն է բախտաւոր ու ցանկալի. ձեզի համար մահը՝ անբաղ­ձալի աւարտ։

V Անհուն ծովը

Ծովուն անհուն խորհուրդներուն եւ քմահաճոյքին դի­մաց անզօր են ձեր փորձերը, գիւտերն ու թիւերը։ Կը փորձէք ընկճել անոր տարերքը, կը ձգտիք տիրապետել անոր քմայքին, բայց անզօր էք, հաւատացէ´ք։ Դուք կրնաք ընկճել մա´րդը միայն, կենդանիներն ու բոլոր տեսակի համեստ արարածները։ Բայց ծովուն ահեղա­ձայն ալիքները պիտի կործանեն ձեր փայտաշէն դիւրա­թեք նաւերը, զորս շինեցիք ձեր վախով ու ձեր գոռոզ պատրանքներով։ Ահա աղաղակող նմոյշը ձեր խայտա­ռա­կութեան։ Ձեր նաւերը պիտի բախին ափի խարակնե­րուն, որոնք ընդմիշտ պատրաստ են վկայելու ձեր պար­տութիւնն անողոք։ Ձեր լապտերները պիտի չվանեն աղջամուղջի թանձր ու խոնաւ մշուշները։ Օ´ն, ուրեմն, բարեկամներ, յագեցուցէ´ք ձեր կիրքերը խաղաղ ալեակ­ներու հեշտանքով ու ձեր վիշտերուն կարասները լեցու­ցէ´ք արեւաքամ որթատունկերուն հեղուկով։ Երբ հասնի փորձութեան ժամը, պիտի ճաշակէք դառն ու լեղին ու յայնժամ պիտի ոգեկոչէք ձեր աստուածները անխօս։ Կոր­ծանումը կը սպասէ դարանակալ ձեր վախի դար­պաս­ներուն առջեւ։ Բացէ´ք դռները։

VI Թախծոտ հոգիները

Կը լսեմ թախծոտ ղօղանջը՝ ձեր հոգիներէն ներս սողա­ցող։ Ձեր վախերուն ու ցաւերուն, ձեր ճնշուած կիրքե­րուն ու ամլացած կամքի ղօղանջն է տրտում, որ կ᾿ար­ձագանգէ հովիտներէն ու խանձած հողին ընդերքներէն։ Ահա այդ ղօղանջը, որպէս գերագոյն ճիգ, կ᾿արձագանգէ ձեր գերմարդկային ըղձանքներու եղէգներուն մէջէն ու կը վերածուի քամիի սուլոցի մը, որ պիտի խլացնէ ձեր թմբուկներն ու բթացած հոգիները։ Յիշեցէ´ք ժխորին մղձաւանջը եւ մի´ տարակուսիք գալիքին համար։ Ատի­կա, երէկէն եկող քամիներու ձայնն է. պիտի զգետնէ բո­լոր դղեակները, նաւերն ու ողբերը։

VII Արեւածագ

Կը տեսնեմ առաւօտեան նորափթիթ շողերը, որոնք լեռ­նե­րու եւ հովիտներու ցուրտ մարգագետիններուն վրայ կը տարածեն իրենց քնքոյշ փէշերը ու կը պարուրեն հէք քաղաքը իր անսեթեւեթ հրապոյրով։ Կը տեսնեմ ձեզ՝ նոյն անտարբերութեամբ կը քալէք գարնանային քամի­նե­րուն դիմաց՝ վաղուան ընդառաջ։ Ո՜վ մանուկներ գա­լիքի, բացէ´ք դռները ձեր թախծոտ հոգիներուն ու նայե­ցէ´ք աշխարհին՝ ձեր ըղձանքներուն վեհութեամբ ու երազ­ներուն ջերմութեամբ։ Կը տեսնեմ բոցը, որ կ᾿առ­կայ­ծի դեռ ձեր հոգիներուն մէջ։ Բացէ´ք դռները ձեր հո­գիին, որ դուրս գայ ան։

2014

ԲԱԳԻՆ, ԱՊՐԻԼ-ՄԱՅԻՍ-ՅՈՒՆԻՍ 2014, ԾԳ. Տարի, Թիւ 2, էջ 18-20։